Mutatis Mutandis midir?

Kurucu Üye, Poliversity & UnLearn Akademi konuşmacımız Dr. Ecmel Ayral, Onedio/Yazio Mirador köşesi için yazdı.

“Okuması ne güzel değil mi? İnsanın sürekli tekrarlayası geliyor: mutatis mutandis, mutatis mutandis, mutati… İnsanın içini ferahlatan uyumlu, düzenli, “beklendik” bir ses veriyor. Aslında sadece söylerken çıkan ses değil, anlamı da hoş, anlatacağım. Gerçi anlatırken biraz manasını eğip bükebilirim, hukukçular alınmasın, sözleşme yazmıyoruz burada. Bu güzel tekerleme kılıklı cümleciğin sözlük manasına baktığımızda aşağıdakine benzer bir şey görüyoruz: -gereken değişikliğin yapılması şartıyla -Lat. gerekli değişiklikler yapılmış olarak. “Sözlük açıklaması tamam, sen yine de bir örnek ver” diyenlere (teşekkür ederim o ayrı, çünkü benim de ihtiyacım var sadede gelebilmek için) örnek de verelim, kendimizce bir açıklama da yapalım. “Mutatis mutandis” bir konuda geçerli kuralların başka bir konuda da geçerli olabileceğinin iddia edildiği durumlarda kenardan şöyle bağırıyor aslında: “tamam ama değişmesi gerekenlerin değişmesi şartıyla”. Yani mesela biyolojide memeli hayvanlar için geçerli olanlar, insanlar için de geçerlidir ama tabii gerekli değişiklikler yapılmak kaydıyla ya da başka bir örnek: Fizikte sıvıların hareketini belirleyen kurallar ve güçler gazlar için de geçerlidir, ama tabii gerekli değişikliklerin yapılması şartıyla. “Gaz gazdır yani, sıvı da sıvıdır nihayetinde, unutmayalım, benzetmeyi abartmayalım” diyor. Rasyonel aklın, bilginin bir alandan diğerine transferini sağlarken her alanın kendine özgü durumlarını da gözeten duruşunu vurguluyor…”

Tamamını okumak için; Onedio/Yazio sayfasını ziyaret edebilirsiniz.