Tavşandan Şapka Çıkar mı?

Kurucu Üye, Poliversity & UnLearn Akademi konuşmacımız Dr. Ecmel Ayral, Onedio/Yazio Mirador köşesi için yazdı.

“Evet, öbür türlüsü de zor biliyorum, yani şapkadan tavşan, ama bu… Hele başlangıcını düşününce; çıkaracağınız şapkayı önce çıkacağı yere sokmak lazım, sonra orada kimsenin göremeyeceği şekilde saklamak lazım, sonra da vakit tamam olunca ‘hoop!’ diye bir avazda çıkarmak lazım. Şapkadan tavşan çıkarmak da zor tamam, hayvanı saklayacaksın, hareket etmemesini sağlayacaksın falan ama yine de daha kolay; tıktın mı şapkanın dibine sesi soluğu çıkmaz. Bu numara çok daha zor çünkü içinde şapka olan tavşan çok göz önünde ve tavşan yani bu, kaçar, ısırır, inat eder, şapkayı kendisinin zanneder, bırakmaz, şapka yırtılır, tavşan yırtılır, seyredenler yuhalar, her şey olabilir. “İyi de nereden çıkarıyorsun bu numarayı? Biz hiç görmedik vallahi.” diyeceksiniz şimdi. Yok, gördünüz, görüyorsunuz, anlatacağım.. .Aslında pek illüzyon da sayılmaz bu iş ama sahnedeki hal tavır öyle. Yoksa, tavşan sahici, içindeki şapka sahici, bütün süreç acayip sahici, inanmayan açıp tavşana sorabilir. Örnek de istersiniz şimdi siz. Tamam, örnek de vereceğiz ama önce bir soru: İllüzyon neden yapılır? İki sebeple: birincisi eğlence olsun diye, ikincisi eğlence olsun diye. İkisi de… Hayır, aynı değil. Birincisinin hedefi illüzyonu seyredenin eğlenmesidir, ikincisinin hedefi ise elini tavşanın içine sokan adamın zaten memnun olduğu sahne üzerindeki konumunu yitirmemesi ve eğlenmeye devam etmesidir. Tavşandan şapka çıkarmak, eh, birazdan takdir edeceğiniz gibi, ikincisine girer. Evet, örnekte artık sıra; geliyor: Bir ülke düşünün mesela, herkesin gözünün önünde “genç” olarak tanımlanan insanları, düşünmeyi değil itaati öğretmeyi hedefleyen bir eğitim sisteminin içine alıp, kafalarına “mutlak doğrular” sokuşturup sonra bunları belleyip bellemediklerini çoktan seçmeli sınavlarda kontrol edip, sonuca göre bu çocukların hayatta hangi mesleği yapmaları gerektiğinin belirlendiği bir ülke. Senede bir, haziran ayında, genç tavşanların içinden şapka çıkarma ayini düzenlenen ve seyircilerin de en büyük şapkayı çıkaranı alkışladığı bir ülke. Şapka da şapka hani, içinde tıkış tıkış prensipler, üretilmiş tarihi olgular, doğrular, yanlışlar, günahlar, sevaplar, milli doğrular, gayri milli yanlışlar…Ve şapka tavşanın içinde….”

Tamamını okumak için; Onedio/Yazio sayfasını ziyaret edebilirsiniz.